Νομικός Σύμβουλος
Ερώτηση: Πώς θα αποδείξω το δίκιο μου στο Δικαστήριο για να
αποζημιωθώ;
Απάντηση: Δύο πράγματα έχετε να αποδείξετε: Πρώτο ότι έφταιγε
ο άλλος και δεύτερο ποιά ήταν η ζημιά σας.
Μεγάλη σημασία για το πρώτο έχει τί λέει το TOTA στην έκθεση
και το σχεδιάγραμμά του αν, εννοείται, επιλήφθηκε το TOTA της
υπόθεσης, δηλαδή αν υπήρξε τραυματισμός. (Πολλοί προσποιούνται
τους τραυματίες για να έλθει το TOTA ώστε να υπάρχουν
αποδείξεις).
Βοηθήστε το TOTA όσο μπορείτε και μην αντιδικείτε με τα όργανα
της Τάξης που απλώς προσπαθούν κι εκείνα, όσο πιο
αντικειμενικά μπορούν, να καταλάβουν και να εκθέσουν τί
ακριβώς έγινε. Υποδείξτε τους κάθε λεπτομέρεια που κατά τη
γνώμη σας αποδεικνύει το δίκιο σας. Έστω και αν είσθε
τραυματισμένος ή κι αν ακόμη έχετε να φροντίσετε
τραυματισμένους προσπαθήστε παράλληλα να συγκεντρώσετε τα
στοιχεία αυτοπτών μαρτύρων και δώστε τα στο TOTA για να τους
καλέσει ή έστω ακόμη αργότερα στο δικηγόρο σας για να
προσπαθήσει να επιτύχει την παρουσία τους στις σχετικές δίκες.
Οι παθόντες έπαθαν. Θα ανακουφισθούν υλικά και ηθικά αν
αποζημιωθούν.
Αν θέλετε να βρεθούν μάρτυρες, που θα καταθέσουν το δίκιο σας,
μην αρνείσθε κι εσείς τη μαρτυρία σας αν τύχει και βρεθείτε
αυτόπτες σε παρόμοια περιστατικά.
Ζητήστε επίμονα από τα όργανα της Τροχαίας να γίνει αλκοτέστ
σ_ εκείνον που σας τράκαρε, αν έχετε τη βάσιμη υποψία ότι
είναι μεθυσμένος. H διενέργεια αλκοτέστ συνεπάγεται υπηρεσιακή
διαδικασία και γι_ αυτό καμία φορά μπορεί να συναντήσετε
κάποια απροθυμία. Τα αποτελέσματα όμως του τεστ είναι αψευδή
στοιχεία, που κανένα Δικαστήριο δεν μπορεί να αγνοήσει και
μπορεί από αυτά να κριθεί όλη η υπόθεση.
Φωτογραφίστε, αν μπορείτε, τον τόπο και τις συνθήκες του
ατυχήματος πριν τα οχήματα απομακρυνθούν προς αποκατάσταση της
κυκλοφορίας. Δεν είναι καθόλου άστοχο, ούτε υπερβολικό να
έχετε πάντοτε μαζί σας στο αυτοκίνητο μια γεμάτη, φθηνή
ινσταμάτικ φωτογραφική μηχανή με φλας. Μην ξεχνάτε ότι τις
περισσότερες φορές ταξιδεύετε χωρίς συνεπιβάτες και μπορεί να
είναι ο μόνος μάρτυράς σας, αποζημιώνοντάς σας για το κόστος
της στο πολλαπλάσιο.
Και μετά το ατύχημα, σε μεταγενέστερο χρόνο, μπορείτε με
ησυχία και ψυχραιμία, να επισκεφθείτε και να φωτογραφίσετε το
χώρο του ατυχήματος. Μερικές πόζες από την ταράτσα της
γειτονικής πολυκατοικίας θα δώσουν στο Δικαστή μια
συνολικότερη και επομένως αντικειμενικότερη εικόνα του
επίμαχου σημείου και θα βοηθήσουν ιδιαίτερα το δικηγόρο σας.
Φίλοι σας φωτογραφημένοι στη σειρά με ανοιχτά τα χέρια θα
δώσουν μια σαφή ένδειξη για το πλάτος του δρόμου σε σχέση με
το ύψος του ανθρώπου.
Είναι ίσως πολυτέλεια, αλλά δεν θα ήταν άσκοπο να αναφερθεί
ότι όλη η Ελλάδα αεροφωτογραφείται κάθε λίγα χρόνια από τη
Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού και το ΥΠΕΧΩΔΕ. Μια μεγέθυνση της
τελευταίας αεροφωτογραφίας του σημείου που τρακάρατε θα δώσει
σπουδαία εναέρια άποψη της περιοχής. Ζητήστε τη μόνο αν
πραγματικά χρειάζεται. Οι υπηρεσίες που θα σας τη δώσουν έχουν
λίγο προσωπικό, που πασχίζει να εξυπηρετήσει πολύ κόσμο, καθώς
και τις υπηρεσίες του Κράτους (Δασαρχεία, Πολεοδομίες κ.λπ.)
’λλωστε θυμηθείτε ότι οι αεροφωτογραφίες δεν είναι φθηνές.
Και βέβαια πάντοτε υπάρχει η Διεύθυνση Κατασκευής Εθνικής
Οδοποιίας
(ΔΚΕΟ), που μπορεί να σας βεβαιώσει εγγράφως για τις εκάστοτε
ισχύουσες συγκοινωνιακές ρυθμίσεις, όπως τη συχνότητα και
ανταπόκριση των φανών προτεραιότητας, την ύπαρξη και το
περιεχόμενο πινακίδων κ.λπ. Ιδίως στην περίπτωση που δεν έχει
σχηματισθεί φάκελος TOTA μία τέτοια βεβαίωση μπορεί να είναι
πολύτιμη, γιατί αποτελεί πλήρη απόδειξη για το Δικαστήριο, που
δεν δικαιούται να την αμφισβητήσει.
O νόμος και συγκεκριμένα το άρθρο 681A, σε συνδυασμό με το
άρθρο 671 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ορίζει ότι ειδικά
στις υποθέσεις τροχαίων ατυχημάτων το Δικαστήριο μπορεί να
λάβει υπόψη του οτιδήποτε, ακόμη και άκυρα αποδεικτικά μέσα,
προκειμένου να σχηματίσει την πεποίθησή του αναφορικά με την
υπόθεση.
Θεωρητικά μπορεί να γίνει και αυτοψία, δηλαδή να επισκεφθεί ο
Δικαστής αν ζητηθεί ή και αυτεπάγγελτα ακόμη, το χώρο του
ατυχήματος προκειμένου να αποκτήσει προσωπική αντίληψη της
περιοχής και των συνθηκών που επικρατούν. Είναι κάτι που
εξαιτίας του τεράστιου αριθμού των υποθέσεων που δικάζουν τα
Δικαστήρια, συμβαίνει στις πολύ σοβαρές υποθέσεις μόνο. Γι_
αυτό φροντίστε με τα στοιχεία που θα παράσχετε να δώσετε στο
Δικαστή την κατά το δυνατόν πληρέστερη εικόνα.
Σύμφωνα με την πρακτική που ακολουθούν τα Δικαστήρια, στο
αστικό Δικαστήριο, δηλαδή σ_ εκείνο που θα επιδικάσει την
αποζημίωσή σας (ίδετε σχετικά με τη διαφορά μεταξύ αστικού και
ποινικού Δικαστηρίου, 4T τεύχος Φεβρουαρίου 1992), εξετάζεται
όταν γίνεται η δίκη μόνο ένας μάρτυρας από κάθε διάδικο δηλαδή
από κάθε έναν που συμμετέχει στη δίκη. Αυτό συμβαίνει διότι
όταν κάθε ημέρα κάθε Δικαστήριο έχει να εκδικάσει πάνω από
35-40 υποθέσεις το εικοσιτετράωρο θα ήταν λίγο για
περισσότερους μάρτυρες.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι εσείς δεν έχετε τη δυνατότητα για
περισσότερες μαρτυρίες. Απλώς οι υπόλοιποι μάρτυρές σας, θα
δώσουν ένορκη βεβαίωση στον Ειρηνοδίκη ή στο Συμβολαιογράφο,
που κοστίζει μεν ακριβότερα, είναι όμως ανοικτός και τα
απογεύματα, όταν οι μάρτυρες διευκολύνονται από τη δουλειά
τους να έρθουν. O δικηγόρος σας θα φέρει στο Δικαστήριο τις
ένορκες βεβαιώσεις και ο Δικαστής θα εκτιμήσει το περιεχόμενό
τους σε συνδυασμό με τις μαρτυρίες που δόθηκαν ζωντανές στο
Δικαστήριο και με όλα τα άλλα αποδεικτικά στοιχεία που θα
υπάρχουν στο φάκελο της υπόθεσης.
Διαλέξτε τον ουσιωδέστερο και πιο ευπροσήγορο από τους
μάρτυρές σας για το ακροατήριο και από τους υπόλοιπους πάρτε
ένορκες βεβαιώσεις στον Ειρηνοδίκη ή στο Συμβολαιογράφο. Όσο
περισσότεροι μάρτυρες, τόσο το καλύτερο, φθάνει να έχουν κάτι
να πουν και να μην χρησιμοποιούνται μόνο για τις εντυπώσεις
οπότε μπορεί, και δίκαια, να εκνευρίσουν το Δικαστήριο.
Προκειμένου να πάρετε ένορκες βεβαιώσεις μαρτύρων σας στον
Ειρηνοδίκη ή το Συμβολαιογράφο οφείλετε να έχετε καλέσει, μέσω
του δικηγόρου σας, με δικαστικό επιμελητή τους αντιδίκους σας
πριν από είκοσι τέσσερις ώρες, να παραστούν κατά την όρκιση
των μαρτύρων σας, εφόσον το επιθυμούν.
Αυτό δεν θα πρέπει να δημιουργεί τρακ σε σας ή τους μάρτυρές
σας διότι η παρουσία του αντιδίκου γίνεται ώστε να μπορέσει να
ενημερωθεί έγκυρα για τα λεγόμενα του μάρτυρα και ν_ αμυνθεί
στο Δικαστήριο. Τα Δικαστήρια έχουν δεχθεί ότι στους μάρτυρες
που εξετάζονται στο Συμβολαιογράφο ή στον Ειρηνοδίκη δεν
υποβάλλονται ερωτήσεις και η μαρτυρία τους είναι εκ των
προτέρων γραμμένη, ώστε εκεί απλώς την επιβεβαιώνουν και
ορκίζονται. (Για το θέμα αυτό έχει αποφανθεί ο Εισαγγελέας
Εφετών Ναυπλίου με την υπ_ αριθμό 30/1990 επίσημη γνωμοδότησή
του).
Ακριβώς όμως για το λόγο αυτόν επιβάλλεται οι μάρτυρές σας να
γνωρίζουν πολύ καλά από πριν το κείμενο που βεβαιώνουν, ώστε
να μην περιέχεται σε αυτό ούτε μία λέξη που να μην εγκρίνουν.
Σας βοηθούν. Σεβαστείτε τους.
Ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο είναι να μπορέσετε ν_
αποδείξετε τη στάση εκείνου που σας χτύπησε. Συνήθως οι
άνθρωποι ομολογούν στην αρχή με ειλικρίνεια τα γεγονότα,
πολλές φορές όμως τους βλέπουμε στη συνέχεια να αλλάζουν τα
λεγόμενά τους. Πάρτε έγγραφα και ενυπόγραφα, έστω και σ_ ένα
απλό χαρτί, την αυθόρμητη συγγνώμη του υπαίτιου και τη
συνηθισμένη υπόσχεσή του ότι θα παραδέχεται την υπαιτιότητά
του και θα κάνει την απαραίτητη δήλωση. Αν ισχυρισθεί ότι ο
λόγος του είναι συμβόλαιο, θυμηθείτε ότι τα συμβόλαια γίνονται
έγγραφα. Αν αρνηθεί να σας δώσει κάποια έγγραφη δήλωση,
υποψιασθείτε και φυλαχθείτε και ευχής έργο θα είναι να
διαψευσθείτε.
Αυτά για τις αποδείξεις της υπαιτιότητας. Χωρίς αποδείξεις ο
Δικαστής και να θέλει, είναι δύσκολο να σας δικαιώσει. Έτσι το
δίκιο σας θα παραμείνει μεταξύ υμών και του Θεού. Όχι πάντως
στην τσέπη σας.
ΜΑΡΚΑΤΟΣ - ΛΑΜΝΙΔΗΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ETAIPIA ΑΘΗΝΩΝ
Υπεύθυνοι άρθρου: Δημήτρης Μαρκάτος
Γεωργία Ανανιάδου